De ondergang van Voute

Verkocht! De hamer sloeg op het hout. De zorgen van Lenie waren voorbij. De donkerte, de waanzin. Alles veranderde met die ene klap in lichtheid en blijdschap. Lenie de huishoudster die het kasteel erft en verkoopt, wie had dat ooit gedacht! Natuurlijk had ze het direct verkocht. Dat grote in verval geraakte kasteel Huize de Haare was een blok aan haar been. Als arme huishoudster kon ze het geld van de verkoop meer dan goed gebruiken. Ze hoefde nooit meer op zoek naar een nieuwe betrekking. Een genoegdoening voor al die moeilijke jaren dat ze bij Pierre Gustave Voute in dienst was geweest. Het betekende het definitieve einde van de relatie tussen de familie Voute en Landgoed De Haere.

De ouders van Pierre Gustave Voute hadden in 1840 ooit al het landgoed in hun bezit gehad. Natuurlijk als zomerverblijf want ze woonden in Amsterdam. Een lieflijk landgoed uit de 16e eeuw, ooit een echt ridderkasteel vandaar de benaming havezate. Na de dood van vader Voute in 1846 werd het kasteel door zijn moeder verkocht. Niemand had ooit verwacht dat de oudste zoon, Pierre Gustave het kasteel 22 jaar later terug zou kopen. Hij hoopte er daar in de troostrijke herinneringen van zijn jeugd tot rust te komen.

12 was hij, toen hij voor het eerst met zijn ouders op de Haere kwam. Uren dwaalde hij over het landgoed en genoot van de tijd die hij buiten doorbracht. Het leven was er relatief zorgeloos. Het liefst was hij alleen, in de natuur. Hij wist dat hij anders was dan de andere kinderen, ongeremder, onbesuisder. Toen hij 17 was overleed zijn vader en verkocht zijn moeder ‘Huize de Haare’. Hij was er boos over geweest en bezwoer haar er ooit terug te keren. En dat gebeurde ook. Maar niet voordat hij zijn verstand bijna was verloren in Parijs.

heulen met de vijand
Na de dood van zijn vader ging het bergafwaarts met Pierre Gustave. Hij kon zijn draai thuis niet vinden, werd steeds eigenzinniger en ongeremder. Zijn moeder stuurde hem uit wanhoop naar familie in Parijs. Naar wat er daar vervolgens gebeurde valt enkel te gissen. Pierre Gustave heeft er nooit over willen praten. Pas later kwam Lenie ter oren dat hij in Parijs via het verkeerde circuit en met een zucht naar sensatie om zijn onrustige geest te voeden uiteindelijk als spion voor de Pruissen, later Duitsland, was gaan werken. De Fransen kwamen er al gauw achter dat Pierre Gustav heulde met de vijand. Een opgepakte spion werd niet zachtzinnig behandeld. Het toch al wiebelige karakter van Pierre Gustav werd er tijdens de volteringen niet stabieler op en hij belande in een zware depressie.

In die staat lukte het hem toch terug te vluchten naar Nederland alwaar bleek dat zijn dubieuze verleden als landverrader hem vooruit gesneld was. Binnen zijn kringen werd hij niet langer geaccepteerd. De annonce in de krant: Landgoed te koop te Olst/Hengforden, kwam als geschenk uit de hemel. Dankzij oud familiegeld, en met wat geluk kreeg hij zijn geliefde Haere terug in handen. Hij hoopte er een nieuw leven te beginnen waarin hij zich kon revancheren. Hij verhuisde naar Olst, vond Lenie als huishoudster, vestigde zich in het kasteel en bracht daar al gauw een flink aantal veranderingen door om het huis meer naar zijn zin te maken en vooral om aan de buitenwereld te kunnen laten zien dat het hem goed ging.

Hoe grootser hoe beter
Maar de gebeurtenissen in Parijs bleken onuitwisbaar. Bij vlagen was hij onmogelijk. Met manische perioden waarin het gekste nog niet gek genoeg was. Leni was soms bang van hem, van zijn extreme buien maar kon omwille van haar inkomsten geen ontslag nemen. Ze zag hem regelmatig ’s nachts wegsluipen om uren over de landerijen te zwerven om zijn franse nachtmerries kwijt te raken. Onderwijl bedacht hij groteske plannen om te laten zien, dat hij wellicht een duister verleden had maar nog steeds meetelde bij de Nederlandse patriciërs.

Hoe grootser het landgoed hoe meer men tegen hem op zou kijken. Hij wilde een grote nieuwe poort aanleggen daar waar de koetsen aan kwamen rijden. In middeleeuwse stijl. Zon bouwwerk wordt ook wel Folly (engels voor gekkigheid) genoemd. Met nagemaakte kogelgaten in de rond gemetselde wanden. Daarmee zou iedereen denken dat hij niet in een enigszins eenvoudig 16e eeuws landhuis woonde maar in heus een middeleeuws kasteel. Maar het geld raakte op en na 1 toren hielden de bouwers het voor gezien.

De geheime gang
Het kasteel raakte meer en meer in verval en hoe kleiner zijn vermogen hoe groter zijn angsten. Hij raakte steeds meer in een nieuwe gekte en was ervan overtuigd dat de fransen hem zouden komen halen. Daarom gaf hij opdracht om een zeer geheime onderaardse gang te graven van het kasteel naar de oude toren. Als de denkbeeldige vijand kwam kon hij zo eenvoudig ontsnappen. Hij correspondeerde over deze geheime gang met zijn zus, zijn enige vertrouwelinge, maar de ingang is tot op heden nooit gevonden.

1 foto is er ooit van Pierre Gustave gemaakt. Tijdens een zeldzaam bezoek van zijn zuster en haar gezin. Stijfjes staan ze voor de Haere. In 1901 sterft hij berooid en eenzaam in het vervallen kasteel dat hij naliet aan zijn enige steun in bange dagen; Lenie de huishoudster. Want hoe hij ook al die jaren zijn best deed indruk te maken, iedereen bleef hem de rug toekeren. Net als het hondje deed, richting de camera.


Nieuwsbrief