Hout is een prachtig product. Het is een duurzame grondstof die op vele manieren kan worden ingezet. Bij IJssellandschap gebruiken we ons eigen hout dan ook voor vele doeleinden.

Het Houtketenplan van IJssellandschap
IJssellandschap heeft een eigen Houtketenplan, dat ervoor zorgt dat zoveel mogelijk hout dat we onder andere gebruiken voor de renovatie en bouw van onze gebouwen,  uit onze eigen bossen komt. Dit zorgt voor korte transportlijnen en we zijn natuurlijk trots op onze eigen hoogwaardig lokaal gegroeide hout.

We selecteren onze bomen zorgvuldig. Onze medewerkers kijken naar houtsoorten, rechte stammen die vaak meer in het midden van het bos staan, en minimale zijtakken, met minder noesten. Dit hout wordt voorzien van een speciaal bles-teken, zodat wij of de bos-aannemer weten dat dit hout geselecteerd is voor IJssellandschap.

Wat selecteren we?

• Douglas hout: Ongeveer 60 kuub per jaar, verwerkt tot planken en balken voor onder andere kapschuren en houtskeletbouw.
• Eikenhout: Ongeveer 20 kuub per jaar, vooral gebruikt voor gebinten in boerderijen en constructieve elementen.
• Speciaal zaagwerk: Op aanvraag worden bomen op maat gezaagd, bijvoorbeeld voor monumentale gebouwen, paaltjes, hekwerken, bankjes e.d..

Soms wordt er een jaar niet gezaagd, als er voldoende voorraad is. Daarnaast onderzoeken we nieuwe houtsoorten die we extern inkopen, zoals het gebruik van het duurzame accoya voor onze luiken of we monitoren de duurzaamheid van b.v. gekookt hout. Ook willen we nog altijd een houtwaterplaats realiseren;  gewaterd hout minimaliseert de werking van het hout zodat het ook geschikt is voor kozijnen en luiken (na de juiste drogingstijd).

Hoe verwerken we het hout?

• Zagen ter plaatse: Met een mobiele zaag wordt fijnbezaagd hout direct op de werkplaats gezaagd.
• Niets gaat verloren: Van een boom worden planken of gebinten gezaagd, terwijl het restmateriaal wordt versnipperd en gebruikt in de houtsnipperkachel op onze werkplaats. Onze werkplaats is recent volledig van het gas af gegaan en draait nu op alleen houtsnippers en zonnepanelen.
• Efficiënte planning: Oorspronkelijk werd het Houtketenplan gebaseerd op onze meerjarenonderhoudsplanning, maar dit bleek minder flexibel. Daarom zagen we nu jaarlijks of tweejaarlijks een vaste hoeveelheid hout op standaardmaten.

Het Dilemma: Houtgebruik en Houtkap

Hout is een fantastisch bouwmateriaal: het slaat CO2 op, kan opnieuw worden ingezet en draagt bij aan een circulaire economie. Hout is dus duurzaam. Recent hebben we onderzoek verricht naar een van onze oudste boederijen, de Grote Beurse in Terwolde waar een van de gebinten al meer dan 450 jaar dienst doet. Mensen houden van hout, het is natuurlijk, aaibaar en de vraag naar producten van hout – van ijslepeltjes tot houtskeletbouw-  is groot. Maar tegelijkertijd merken en zien we dat het publiek protest groeit tegen houtkap. Daarnaast leiden klimaatverandering en plagen, zoals de recente sterfte van fijnsparren, ertoe dat bossen in Nederland en dus ook bij IJssellandschap, steeds meer worden omgevormd naar gemengde loofbossen, zoals recent in de Oostermaet. Hierdoor is  er minder productiehout beschikbaar is, terwijl de vraag toeneemt.   We denken daarom goed na over nieuwe vormen van houtoogst en het ‘verbouwen’ van duurzame materialen en zijn altijd op zoek naar de mogelijkheid voor nieuwe ketens.

Naast hout voor het houtketenplan wordt overigens een groot deel van onze houtoogst verkocht aan de aannemer. Dit hout wordt gebruikt als zaaghout voor onder andere de bouw, en voor plaatmateriaal. Dat  wat  aan takken achter blijft in het bos laten we soms liggen in het kader van ‘dood hout leeft’ en dus ten behoeve van de biodiversiteit, of versnipperen we voor onze eigen houtkachel. We verkopen geen hout aan particulieren.

Van Generatie op Generatie
Hout is van alle tijden. Vroeger werd op het platteland bij de geboorte van een kind een boom geplant, meestal een eik, beuk of iep. De boom groeide met het kind mee en leverde later het hout voor de bouw van een huis of de renovatie van de ouderlijke boerderij. Ook vandaag de dag is hout nog steeds een kostbaar goed, dat met zorg en respect moet worden beheerd.

Met ons Houtketenplan zetten we deze traditie voort. We zorgen voor duurzaam gebruik van ons hout, zonder verspilling, en werken aan innovaties om het hout op nog meer manieren toe te passen. Zo blijft hout niet alleen een waardevolle bouwstof, maar ook een onmisbare schakel op weg naar een duurzaam agrarisch cultuurlandschap.

202503, JN en RR