Kamsalamander graag in het IJssellandschap

In de terreinen van IJssellandschap liggen tientallen kikkerpoelen die jaarlijks onderhouden worden door een deel van de vegetatie op de oevers te maaien. Elke 5 jaar wordt bekeken of de poel uitgekorft of uitgebaggerd moet worden. Als het nodig is wordt een deel van de poel geschoond en de rest blijft onaangetast om de aanwezige waterplanten en -dieren niet te verstoren.

Graag zien wij natuurlijk dat de poel vol leven zit, een teken dat het goed gesteld is met de kwaliteit van het water en de leefomgeving. Kikkers, padden en kleine watersalamanders komen er vaak voor. Maar natuurlijk gaan we het liefst voor meer. Voor de kamsalamander bijvoorbeeld. Deze salamander stelt “nog” hogere eisen aan de kwaliteit van het water en de omgeving. Als er dus een kamsalamander in de poel zit, dan weet je dat de leefomgeving ideaal is.

De kamsalamander is, de naam zegt het al, een salamander met een kam. Deze kam hebben de mannetjes overigens alleen in de voortplantingstijd. De kamsalamander kan vrij groot zijn, wel tot 20cm, is zwart van kleur met witte stipjes en ze hebben bijna altijd een oranje buik. Sommige exemplaren blijven het hele jaar in het water, maar de meesten gaan na de voortplanting het land op.

Eenmaal op het land stelt de kamsalamander eisen aan de omgeving: structuurrijke ruigten, bosjes en houtwallen zijn nodig om de soort te helpen overleven. Dit vergt dus actie en kennis tijdens het onderhoud van de poel. Dus niet alles maaien of soms zelf meerdere jaren stukken helemaal niet maaien. Ook houtige gewassen hoeven niet altijd verwijderd te worden want een bosje of houtwal aansluitend of dichtbij de poel is een vereiste.

foto: Tino van Beek

Maar dan, hoe weten we of de kamsalamander zich heeft gevestigd?
Gelukkig worden de poelen gemonitord door enthousiaste leden van de Groene Knoop, een zelfstandige vrijwilligersgroep die ook werkzaamheden voor IJssellandschap uitvoert. Zij geven ons de gegevens door. Het monitoren is voor de echte liefhebber en kenner. De makkelijkste manier om de kamsalamander te vinden is namelijk door in het donker met een zaklantaarn in de poel te schijnen en langzaam langs de kant te lopen. De eventueel aanwezige kamsalamanders zijn dan zichtbaar en laten zich tellen. Met echte zoekkunst kunnen de eitjes geteld worden. De kamsalamanders leggen deze namelijk (kleiner dan een speldeknop) op een blad en vouwen deze daarna dubbel, zodat het eitje beschermt is.

Op dit moment is er in een aantal poelen kamsalamanders waargenomen. In het natuurgebied de Moespotsleide (Diepenveen) zelfs in alle 4 de poelen. Een waar succes! De vrijwilligers van de Groen Knoop zijn niet alleen aan het monitoren maar onderhouden ook de bosjes die grenzen aan deze poelen. Het is dus mede dankzij hen dat de kamsalamander graag in het IJssellandschap is. Namens ons en de kamsalamanders: hartelijk dank!

Tino van Beek.
Terreinmedewerker Natuur

een ingepakt eitje

 

fotos: Willem Kuijsten / Groene Knoop

Nieuwsbrief