Houtoogst en bosbeheer – WERKZAAMHEDEN SEIZOEN ’24 – ‘25

 

Landgoed De Oostermaet

De Oostermaet is een prachtig landgoed dat bestaat uit natuurbos, bijzondere plekken zoals de Slenk en de Eendenkooi, en productiebos. Het beheer van dit gebied is een continu proces waarin duurzaamheid en biodiversiteit vooropstaan. Het hout uit de productiebossen wordt zorgvuldig geselecteerd, geoogst en gebruikt, bijvoorbeeld voor planken, palen, gevelbekleding, en zelfs bankjes en toegangspaaltjes. De opbrengsten van de houtoogst worden weer ingezet om de natuur, bossen en monumentale panden van IJssellandschap te beheren, beschermen en ontwikkelen. In de natuurbossen worden niet inheemse soorten waar nodig, bijvoorbeeld omdat ze overheersen, verwijdert. Onze bossen zijn opgedeeld in 5 werkblokken, elk jaar wordt één werkblok aangepakt (zie kader).  Dit seizoen (november 2024 tot half maart 2025) is Landgoed De Oostermaet aan de beurt voor houtoogst, bosrandbeheer en onderhoud van de beukenlaan.

Houtoogst: een duurzaam proces

Wellicht lijkt het kort geleden dat er al hout werd geoogst op De Oostermaet. Dat klopt, maar had destijds niet te maken met houtoogst maar was vanwege de schade aan fijnsparren door de bastkever, de Letterzetter. Inmiddels zijn deze plekken opnieuw aangeplant met loofbomen. Dit seizoen richten we ons op dunning in de productiebossen. Dunning is essentieel om licht op de bosbodem te brengen, zodat een struiklaag kan ontstaan waar wild kan schuilen, en om gezonde bomen voldoende ruimte te geven om verder te groeien.

Bij het oogsten houden we rekening met het bosklimaat. Dit gebeurt via uitkapbeheer: bomen worden geselecteerd op basis van hun soort, leeftijd en diameter, zoals lariksen bij een diameter van 35-40 cm. Bomen aan bosranden blijven vaak staan om de windinvloed op het bos te beperken en het bosklimaat te behouden.

Houtoogst heeft altijd impact en we kunnen ons ook voorstellen dat recreanten ervan kunnen schrikken. De houtoogst wordt uitgevoerd langs vaste dunningspaden, zodat de impact op de omgeving zo beperkt mogelijk is.  Het herstel van de paden is een opdracht voor de aannemer zodra de houtoogst is afgerond. Vooral bij nat weer, kan dat langer duren dan gewenst. We begrijpen dat dit ongemakken kan opleveren voor wandelaars en vragen hiervoor uw begrip.

Onderhoud van bosranden

Naast de houtoogst gaan we dit seizoen aan de slag met het snoeien van ruim 30 kilometer bosranden op landgoed De Oostermaet. Dit betreft het bos langs weilanden, akkers en paden. Het snoeien is nodig om de veiligheid en toegankelijkheid te waarborgen en om schaduwwerking op aangrenzende akkers en weilanden te beperken. Onze Bos-terreinmedewerker Klaas heeft de bosranden zorgvuldig geïnventariseerd en digitaal vastgelegd. Het onderhoud wordt uitgevoerd door het ANV (Agrarische Natuurvereniging Salland) in overleg met bewoners, pachters en andere grondeigenaren langs onze bosranden. We streven hierbij naar een balans tussen natuurbehoud en gebruik. Een dichtere bosrand bevordert het bosklimaat en houdt de kwaliteit van de bomen in het bosvak hoog, terwijl open randen zorgen voor een betere doorgang en minder schaduw op de percelen.

Lees verder onder de foto.

De toekomst van de beukenlaan

De beukenlaan aan de Oostermaetsdijk is een beeldbepalend onderdeel van het landgoed. Helaas zijn de bomen in slechte staat door hun leeftijd en de recente droge zomers, waar beuken erg gevoelig voor zijn. Omdat de beuken nu spontaan takken kunnen laten vallen of erger, komt de veiligheid van bezoekers in het geding. We willen de laan niet langere tijd afsluiten.

Daarom stellen we op korte termijn de bomen veilig met minimale schade voor flora en fauna. Dit gebeurt onder andere door middel van kandelaberen: het verwijderen van de kroon, waardoor de bomen minder wind vangen en dieren er nog een tijd in kunnen leven.

De bomen zijn helaas echt niet meer te redden: ze zijn dood of zullen op korte termijn afsterven. Het tijdelijk laten staan van deze bomen heeft als doel om te inventariseren welke dieren er gebruik van maken en om deze dieren de kans te geven om nog te broeden of een verblijfplaats te hebben. Bomen waarin geen dieren leven of die geen ecologische waarde meer hebben, worden op korte termijn wel verwijderd.

De aanpak van de laan vindt dus gefaseerd plaats, zonder een vast tijdsbestek, om zowel de veiligheid als de belangen van flora en fauna zo goed mogelijk te dienen. Uiteindelijk zullen de bomen vervangen worden door nieuwe aanplant. Welke boomsoort hiervoor geschikt is, wordt zorgvuldig overwogen. Het veranderende klimaat stelt ons immers voor uitdagingen, en ons doel is een duurzame laan die de cultuurhistorische waarde van De Oostermaet op de lange termijn in stand houdt.

Heb je vragen of opmerkingen over onze werkzaamheden? Neem gerust contact met ons op via telefoon of e-mail.

Lees over ons bosbeheer onder de foto.

Over ons bosbeheer

IJssellandschap beheert bijna 1200 hectare bos, verspreid over diverse gebieden. Deze bossen variëren sterk in leeftijd en karakter. Zo zijn er natte loofbossen in de uiterwaarden en lage, vochtige gebieden, oude parkbossen met slingerende wandelpaden en monumentale bomen, en jongere naaldbossen op voormalige heide-ontginningen. Elk type bos vraagt om een unieke aanpak.

Om dit omvangrijke areaal goed te beheren, maakt IJssellandschap gebruik van een gestructureerde en bestendige aanpak, vastgelegd in het Bosbeheerplan. Hierin zijn de bossen opgedeeld in vijf werkblokken op basis van hun karakteristiek en geografische ligging. Elk jaar wordt één werkblok aangepakt, wat gepaard gaat met zaag- en uitrijwerk. Na deze werkzaamheden keert de rust voor vier jaar terug.

In het beheerplan worden duidelijke keuzes gemaakt. Sommige delen hebben een productiefunctie, gericht op de productie van kwalitatief goed hout, bijvoorbeeld voor zaaghout. IJssellandschap verkoopt dit onder de naam IJsselhout® en gebruikt het ook voor restauratieprojecten. Andere delen hebben een natuurfunctie, waar maatregelen worden genomen om de biodiversiteit te vergroten. Bij parkbossen ligt de focus op schoonheid en karakteristieke bomen.

ZIE OOK: Bosbeheer – IJssellandschap