Vanaf eind januari 2022 is op Landgoed Nieuw Rande in Diepenveen, op de plek van de oude tuinmanswoning aan de Schapenzandweg, gestart met de voorbereidingen van de bouw van een nieuw monument voor de toekomst: Nieuw Smets Rande.
Een historisch landgoed dient met de tijd mee te gaan om toekomstbestendig te blijven. Daarnaast is het voor IJssellandschap als particuliere stichting belangrijk om lange termijn inkomsten te generen. Dit om behoud, herstel en ontwikkeling van het (IJssel)landschap en de cultuurhistorische elementen te waarborgen zodat mens, plant en dier er tot in lengte van dagen van kunnen genieten. IJssellandschap heeft er daarom voor gekozen om deze historische plek opnieuw in te vullen samen met een particulier, die met respect voor de historie wil investeren in een duurzame ontwikkeling.
Op deze plek aan de Schapenzandweg, waar nu nog de oude tuinmanswoning (1951) staat, werd ruim 400 jaar geleden Smets Rande gebouwd. Een landhuis met allure dat het centrale punt was van landgoed Rande, met haar statige lanen en lange zichtassen. Duymaer van Twist kocht het landgoed in 1853, liet het ondertussen vervallen Smets Rande afbreken en bouwde 200 meter verderop Huis Nieuw Rande , waar nu Hotel-Restaurant Gaia gevestigd is. Het landgoed is in 1979 in het bezit van IJssellandschap gekomen. Het park, de opstallen en de directe omgeving zijn door IJssellandschap door de jaren heen opgeknapt en herstelt.
Het nieuwe landschapsontwerp is gebaseerd op de oude structuren. I’M Architecten uit Deventer is door de opdrachtgever gevraagd een eigentijds landhuis te ontwerpen. Bij dit ontwerp is rekening gehouden met de historische plek in combinatie met de mogelijkheden binnen de bouwbestemming. Het moderne landhuis is als zichtlocatie weer gepositioneerd binnen de oude gracht met de herstelde laan als zichtas. Ook wordt net als in vroegere tijden, het kenmerkende voorplein weer terug gebracht.
Helaas betekent het terugbrengen naar de oude landschappelijke situatie in combinatie met het bouwrijp maken, dat de bomen op de bouwlocatie worden verwijderd. We compenseren dit door elders op het landgoed bomen aan te planten. Rondom de achtergelegen boerderij De Oosterwaarden worden heggen een hagen aangeplant ten behoeve van de kwaliteitsverbetering van het landschap.
De naastgelegen historische koetshuizen blijven uiteraard staan. Het bosgebied aan de achterkant, met de contouren van de oude tuinen van Smets Rande blijft eigendom van IJssellandschap. Op het landgoed ontstaat zo een nieuw monument voor de toekomst, dat mede perspectief biedt aan het behoud van het landgoed op de lange termijn.
