Op landgoed ’t Nijendal bij Olst lijkt het misschien alsof er kunstmest wordt gestrooid, maar niets is minder waar. Herman en Jan Menkveld (vader en zoon) gebruiken hun werkeloze kunstmeststrooier tegenwoordig voor een ander doel: het 1 x per jaar verspreiden van kleine korreltjes kalksteen. Dit kalk, afkomstig uit een kalkgroeve, zorgt ervoor dat de bodem heel geleidelijk minder zuur wordt. Zo wordt de balans in de bodem herstelt en krijgen meer soorten de kans om hier te groeien.
Waarom kalk?
Na de constatering dat in het gebied sommige soorten wel heel nadrukkelijk aanwezig waren en het graan bijvoorbeeld niet goed aansloeg, bleek uit een grondmonster dat de bodem op bepaalde plekken van ’t Nijendal té zuur is. Dat klinkt onschuldig, maar voor de natuur betekent het een verarming: soorten zoals pitrus gedijen er zo goed op dat ze andere grassen en gewenste kruiden verdringen. Door elk jaar wat kalk toe te voegen, verspreid over drie tot vier jaar, wordt de zuurgraad langzaam omhoog gebracht met een gezondere bodem als gevolg, passend bij de natuurdoelen.
Balans boven opbrengst
“We zagen in het veld dat bepaalde stukken achterblijven, en dan ga je kijken waar dat aan ligt,” vertelt Jan Menkveld. “Het gaat ons niet alleen om opbrengst, maar vooral om diversiteit. Het is zandgrond, wat van nature eerder verzuurd dan kleigrond. Als de bodem te zuur is, werken belangrijke bacteriën niet goed, raakt de balans zoek en verdwijnen soorten. Door het kalk verwachten we die balans terug te kunnen brengen.” Vader en zoon werken hierbij nauw samen met IJssellandschap en delen inzet en kosten. Het betreft een pilotproject, de resultaten worden na verloop van tijd weer gemeten. Herman: “Uiteraard kan je niet te snel resultaat verwachten, dat is ook niet goed, het gaat niet om snelle winst”.
Wie bewaart, die heeft wat
Na vijfentwintig jaar stilstand komt de oude kunstmeststrooier weer van stal. Kunstmest gebruiken de biologische boeren Menkveld niet, maar de machine krijgt nu een tweede leven als kalkstrooier. Met wat sleutelwerk draait hij weer als vanouds. Het kalk wordt in kleine korreltjes gestrooid, net als kunstmest. “Wie bewaart, die heeft wat,” lachen vader en zoon Menkveld. Dus mocht je de trekker met strooier over de natuurakkers zien rijden: wees gerust, het gaat hier niet om kunstmest, maar om natuurlijke kalk. Extra inzet voor een gezonde bodem en de diversiteit op landgoed op ’t Nijendal.
De familie Menkveld pacht op ‘t Nijendal natuurgrond van IJssellandschap en werkt hier samen met de stichting aan het versterken van de natuurdoelen. Een biologische manier van boeren waarin landbouw en natuur elkaar aanvullen, staat hierbij centraal.
Zie voor het artikel over de familie Menkveld:
https://ijssellandschap.nl/natuurboeren-op-t-nijendal/
Meer over landgoed ’t Nijendal en hoe de familie Menkveld hier boert: zie de aflevering van RTVOost-Buitenkans: