Op landgoed de Kranenkamp in Diepenveen, is ruim 3 ha fijnspar aangetast door de letterzetter, een klein vraatzuchtig kevertje. De bomen kunnen niet meer gered worden en worden vervangen door loofbomen die geen last hebben van de kever en bovendien veel beter bestand zijn tegen de droogte.
Gerrit Klijn Velderman, opzichter buitendienst bij IJssellandschap, is er van onder de indruk hoe snel de kever toeslaat. Gerrit; “we hebben op landgoed De Oostermaet bij Lettele ook veel hectares moeten vervangen dus de letterzetter is een bekend probleem. Overigens niet alleen in deze regio maar overal. Op de Kranenkamp is het toch weer indrukwekkend hoe snel de achteruitgang gaat zodra de kever de overhand krijgt. Het ene moment staat het er goed bij, het volgende moment zie je de eerste verschijnselen zoals aantasting van de bast en vervolgens beginnen de boomkronen bruin te kleuren. Bomen die aangetast zijn door de letterzetter gaan onherroepelijk dood, daar is echt niets meer aan te doen”.
Droge zomers
Gezonde fijnsparren kunnen zich normaal gesproken prima verweren tegen de kever. Maar vanwege de klimaatverandering, en de als gevolg daarvan droge zomers van de laatste jaren is de boom, die oppervlakkig wortelt, verzwakt. De mannetjes kever boort zich door de schors heen naar binnen, en scheidt daar een geur af die de vrouwtjes aantrekt. Na de paring eten vrouwtjes gangetjes waar ze hun eitjes leggen. De larven uit die eitjes knagen zich met horizontale gangen richting de bast. Hierdoor krijg je het karakteristieke patroon, dat wel wat lijkt op de regels in een boek. Vandaar de naam ‘letterzetter’. Na de ontpopping vreten ze zich naar buiten op zoek naar een volgende boom.
Gerrit wijst op de gevolgen;” je ziet het, de bomen kleuren helemaal bruin en knappen op een gegeven moment gewoon af. Het ziet er treurig uit. Fijnspar levert normaal gesproken vurenhout, een makkelijk verwerkbare houtsoort dat veelvuldig in de bouw wordt gebruikt. Helaas is het hout in veel gevallen ook al aangetast”.
Herplant
Dat de houtkap impact heeft op het aanzicht is onvermijdelijk, maar helaas echt noodzakelijk. De aannemer gaat binnenkort aan de slag om de bomen te verwijderen. Gerrit: “We houden nog een strook over die nu onaangetast lijkt, hopelijk blijven deze bomen gezond. In het najaar planten we zelf opnieuw aan met onze bosploeg. Veelal met loofbomen zoals zomer- en wintereik, linde en hazelaar. Deze bomen zijn goed voor de biodiversiteit, bestand tegen droogte en houden het water beter vast. Ik kan me nog herinneren dat het hier 35 jaar geleden aangeplant is, nu maak ik het weer opnieuw mee. Tsja, zo gaat dat soms in de natuur”.
Op onderstaande fotos van links naar rechts: De letterzetter (in het echt zo klein als een speldenknop), Gerrit wijst de aangetaste bomen aan, het karakteristieke patroon, aangetaste bast én hout, de wortels van een fijnspar liggen aan de oppervlakte.
