Blij met de soortenregeling
Met de schep in de hand staat Henk Kuipers aan het begin van de oprit van Boerderij De Poll aan de Holterweg in Lettele, het land te bekijken. “Mooi hè?!”. Henk, 43, vrolijke oogopslag en handen stevig om de schop, steekt gelijk van wal: “er is hier in de tussentijd heel wat veranderd”. ‘Hier’ is voormalige land- en tuinbouwbedrijf de Poll waar tuinders echtpaar Jan en Marietje Olden woonden, een jaar geleden door de familie Kuipers aangekocht. Met ‘veranderd’, doelt hij op de nieuwe aanplant die in het kader van het Ervenproject is aangebracht. Het Ervenproject is mogelijk gemaakt door de Provincie Overijssel via de provinciale regeling: Verbeteren condities voor aandachtssoorten, kortweg Soortenregeling (zie kader1).

Geiten leren je vloeken
Ruim 20 jaar verbouwden en verkochten Jan en Marietje hier hun eigen geteelde biologische groenten. Na 160 jaar en meerdere generaties kwam er door ouderdom en gebrek aan opvolging een einde aan het mooie biologische tuinbouwbedrijf en de bewoning van de familie Olden. In een co-productie hebben IJssellandschap en Kuipers het bedrijf in 2018 gekocht van ASR. Het erf en de direct omliggende grond kwam in eigendom van de familie Kuipers en 8 ha wordt gepacht van IJssellandschap. De familie Kuipers heeft daarnaast een biologische geitenhouderij aan de Oostermaatsdijk. Op de vraag of geiten prettig zijn om mee te werken lacht Henk: “Geiten zijn mooie beesten, maar je leert er ook van vloeken”. Henk doet met beide erven mee aan het project. (tekst gaat door onder de foto)

Notenboom vervangt Heester
Waarom Henk mee doet is voor hem vanzelfsprekend: “bij ons bedrijf dat we jaren geleden aan de Oostermaatsdijk hebben overgenomen was voorheen een prachtige siertuin, met heesters en coniferen. Het nieuwe bedrijf eiste alle aandacht op waardoor ik de boel nogal had verwaarloosd. Na al die jaren was het aan vervanging toe. Het is ook een andere tijd, nu wil ik juist graag plaats maken voor soorten die hier van oudsher horen zoals de notenboom. Van de zomer moesten onze koeien bij de Oostermaatsdijk weg, vanwege de fosfaateisen. 2 jaar geleden hadden we het allemaal niet kunnen verzinnen: De geitenhouderij en nu de Poll erbij een unieke kans, het gaat zoals het gaat. En dan nu deze mogelijkheid via IJssellandschap en de provincie: 1+1=2. De regeling is royaal, we kunnen het plantplan nu in z’n totaliteit uitvoeren. Dat had anders alleen in kleine stapjes gekund.

Balans
Het erf de Poll is aangeplant met gemengde hagen, er staan lindes op de hoeken, de laan is opgeknapt en bijgeplant (met eiken én lindes), kikkerpoelen aangelegd.
Planten en snoeien van de laanbomen gebeurt door Boomverzorger.nl en de poelen worden aangelegd door Unicom. Kuipers: “Het overige plantwerk doen we allemaal zelf. Mijn vader, geen boer maar voorheen leraar van beroep, heeft alle heggen geplant. Die man doet zoveel. Rustig op z’n gemak, op t fietsje hierheen en dan planten maar. Het blijft zoeken naar de balans tussen wat werkbaar is en wat landschappelijk meerwaarde geeft. Zie dit weiland, dat hebben we nu dus verdeeld door middel van de heg in twee kleinere stukken. Dat ziet er onhandig uit, maar of je nu eerst het ene rondje rijdt met de trekker en dan het andere rondje of in 1 keer een heel veld, dat maakt allemaal niet zoveel uit ‘het zit ook een beetje tussen de oren he?’”.

Bio Blauwe bessen
Op De Poll staat nog een bijzondere erfenis van de familie Olden; een halve hectare biologische blauwe bessen. “Dat ga ik iets uitbreiden”, vertelt Henk desgevraagd. “Niet zo spannend, gewoon 4 rijtjes erbij. Volgende week gaan we ze planten. Het is voor mij helemaal een nieuwe wereld, ik vind dat mooi, nieuwe dingen leren. We lezen ons in en gaan op werkbezoek. Daarbij wordt ook telkens bevestigd dat diversiteit aan beplanting belangrijk is. Zeker voor ons als biologisch bedrijf waarbij we plagen niet behandelen met bestrijdingsmiddelen. Veel soorten door elkaar, zo ook de laan hier, deze is nu niet alleen met eik ingeplant maar er zitten ook lindes tussen. Het nieuwe planten noemen we dat, aangevuld met de nestkasten die de Vogelwerkgroep nog komt plaatsen trekt dat andere vogels en insecten aan die weer nuttig zijn tegen de plagen”.

Natuur als inkomstenbron
We hebben natuurlijk de geiten als basis en mijn vrouw (Mariska) een goed lopende pedicurepraktijk maar het is belangrijk om te kijken wat je nog meer kunt doen om de inkomsten te spreiden. Het moet behapbaar blijven. Het plukken en onderhoud van de blauwe bessen bijvoorbeeld, ook dat is nu familiewerk. M’n vader snoeit en het plukken doen we samen met m’n zoons. Ze studeren en hebben steeds meer interesse in ons bedrijf. Het plukseizoen valt in de zomervakantie en als ze dan bij huis zijn dan komen ze hier, muziekje erbij dan pluk je zo een eindje weg. We werken veel, het melken kost al 4/5 uur per dag, dat hoort erbij. Zorgen voor een goed evenwicht en dat de kosten laag blijven, dat is belangrijk. Natuurbeheer dient een veel breder belang, het zou mooi zijn als ik de 10% van mijn werktijd die ik hiermee bezig ben extra inkomen kan opleveren. Daar zijn we nou ook over in gesprek met collega-boeren en met IJssellandschap. Maar voorlopig geniet ik nu vooral van de nieuwe aanplant en de nieuwe uitdagingen. We richten ons op de toekomst, voor beider locaties. Ook interesse? In 2020 is de regeling ook geopend (zie kader 2).