Anti-verdrogingsproject Oostermaet is afgerond (dec 2024)

In het voorjaar van 2022 zijn diverse grondeigenaren in en om de Oostermaet uitgenodigd voor een gebiedsatelier. De zomer van 2022, maar ook de jaren ervoor waren erg droog. Tijdens het gebiedsatelier is besproken dat er een gebiedsproces gestart wordt om water in het voorjaar langer vast te houden. Dit is beter voor de natuur in de Oostermaet maar ook veel boeren willen graag water langer vasthouden om droogte tegen te gaan.

Een aantal boeren is bezocht om te vragen waar droge en natte plaatsen waren en samen met een deskundige is de grond bekeken. Voor een aantal landbouwbedrijven is een rapport gemaakt met maatregelen. Samen met de boeren is een deel van deze maatregelen uitgevoerd. Ondanks dat na de droge jaren er enkele zeer natte jaren volgden zagen veel mensen het voordeel van de werkzaamheden in.

Afgelopen voorjaar, maar met name in augustus, september en oktober van dit jaar is er in het bos gewerkt. Nu zijn de werkzaamheden in en om de Oostermaet (bijna) allemaal uitgevoerd.

Er is:

• 3,3 km sloot gedempt of verondiept, waarvan 1,2 km in het bos en 2,1 km op landbouwpercelen;
• 8 dammen in sloten aangebracht, allemaal in het bos;
• 8 stuwen aangebracht, waarvan 3 in het bos en 5 op landbouwpercelen;
• 0,7 ha landbouwgrond wordt als natuur beheerd.

Al deze maatregelen zorgen ervoor dat in het bos en de natuur van de Oostermaet water beter wordt vast gehouden. Op de landbouwpercelen zijn de maatregelen genomen om droogte tegen te gaan, maar soms ook om water vanuit de Leide niet op de landbouwgrond te laten stromen.

Tijdens het proces hebben we een hydrologische berekening gedaan. Daaruit blijkt dat deze maatregelen helpen voor de grondwaterstanden in het bos en het natuurgebied. Maar er zijn geen spectaculaire effecten te verwachten. Als ook aan het hoofdwaterlopensysteem ingrepen gedaan worden dan is er meer effect te verwachten. We gaan hierover in gesprek met Waterschap Drents Overijsselse Delta.

Zie onderstaande kaart met de maatregelen die zijn uitgevoerd. Klik op de kaart om te vergroten. 

  

 

---

Aanleiding en proces 

Het klimaat verandert, soms is het te nat en dan weer te droog. Ook landgoed de Oostermaet, een gebied rondom Okkenbroek en Lettele, heeft hier last van.  Door de jaren wordt het gebied vooral steeds droger. Dat is niet goed voor natuur én landbouw.  Daarom heeft IJssellandschap in samenwerking met de omgeving, het gebiedsproces ‘Gebiedswaterplan Oostermaet e.o.’ opgesteld. Een aantal maatregelen uit dit plan om de waterstand beter te kunnen regelen wordt momenteel uitgevoerd.

De verdroging houdt vooral in dat soorten verdwijnen uit de natuurgebieden, landbouwgronden minder gras opbrengen waardoor de koeien moeten worden bijgevoerd en de bomen in het bos verzwakken. Samen met grondeigenaren in de omgeving en met een hydroloog en ecoloog is er de afgelopen tijd onderzocht welke maatregelen op perceelsniveau er voor kunnen zorgen dat er meer water beschikbaar is. Voor zeven bedrijven is dit beschreven in een bedrijfswaterplan.

Momenteel wordt een gedeelte van de maatregelen uit het plan ook daadwerkelijk in het veld uitgevoerd.  Zo is een aantal sloten en greppels gedempt en worden er stuwen aangelegd. De stuwen zorgen ervoor dat wanneer in de natte periodes het grondwater hoger komt te staan, dit water gecontroleerd kan worden verdeeld en afgevoerd. De werkzaamheden zijn eind van het jaar of begin van het volgende jaar afgerond.

Dit gebiedsproces is waardevol omdat er door de individuele grondeigenaren, -gebruikers, in contact met de betreffende overheden is samengewerkt ten behoeve van de toekomstbestendigheid van het gehele gebied. Met het uitvoeren van de maatregelen kunnen mens, plant en dier nog een lange tijd genieten van dit prachtige landgoed.

 

Tussen Lettele, Okkenbroek en Bathmen ligt Landgoed de Oostermaet, van oudsher een jachtlandgoed. De houten jachthuizen en rododendrons waar het wild onder kon schuilen, zijn hiervan nog zichtbaar. 

De Oostermaet wordt gekenmerkt door een grote boskern met eromheen landbouwgronden en boerderijen. Het gebied is onderdeel van de ecologische hoofdstructuur. 

Stichting IJssellandschap bezit 550 ha. op de Oostermaet en beheert, beschermt en ontwikkelt haar gebied zodat mens, plant en dier er tot in lengte van dagen kunnen leven, werken en recreëren.

Het gebiedswaterplan Oostermaet is mede mogelijk gemaakt dankzij medewerking van grondeigenaren, een subsidie van Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling en Waterschap Drents Overijsselse Delta.